Buraya The New York Times'da yayınlanan Good Art, Bad People (İyi sanat, kötü insan) başlıklı makaleyi de not düşmek istiyorum. Dickens'dan Wagner'e, Hemingway'den Caravaggio'ya bir çok sanatçının günlük hayatta aslında ne kadar "kötü" insanlar olduklarını ya da olabildiklerini ve bu bağlamda ürettikleri eserlerin değerlendirilmesi ya da yorumlanmasında bunların ne kadar hesaba katılması gerektiğini tartışan bir makale. Bu listeye, makalede bahsedilmeyen Muybridge ve Dali örneklerini de ekleyebilirim: Eadweard Muybridge, karısının aşığının karısına gönderdiği mektupları bulduktan sonra adamın evine gidip "işte size karımın cevabı" diyerek gayet teatral bir şekilde adamı kalbinden vurmuş (The Man Who Stopped Time); Dali ise Franko'ya, "İspanya'yı bu yıkıcı güçlerden temizlediği" için ve ayrıca onayladığı bir kaç idam kararı sonrası tebrik telgrafları çekmiş (Salvador Dali, Fascist).
Yine de, başlıktaki sorunun kesin bir cevabı olduğunu düşünmüyorum. Aşağıda bağlantısını verdiğim bu makalede de, kötü derken ahlaki değerlere, iyi derken ise estetik değerlere gönderme yapıldığı vurgulanıyor ve sorunun yanıltıcı olduğu söyleniyor ki çok iyi bir tespit. Özellikle Wagner'in bestelerini İsrail'de seslendirme başarısını göstermiş olan Daniel Barenboim'in "Wagner kınanması gereken bir şahsiyet olmasına rağmen tek bir anti-semitik nota bestelemedi" açıklaması makalenin özeti gibi. Afiyetle,
Good Art, Bad People
Not: Yazılarımda İngilizce kaynaklar vermekten mutlu değilim, uzun yazıları da çevirmeye zamanım yok. Ancak dikkat çeken bir çok makale de ne yazık ki sadece yabancı kaynaklarda yer alıyor. Örnek olarak, benim de çevirisini yayınladığım Sarah Thornton'ın çağdaş sanat piyasası sorunlarına dikkat çeken ifadelerine son olarak Dave Hickey ve hatta -biraz da rüzgarın yönü zaten değiştikten sonra- Charles Saatchi bile katılmış olmasına rağmen (How contemporary art lost its glamour, Saatchi's scathing portrait of the art world: 'Vulgar, Eurotrashy, masturbatory') yerli kaynaklarda Radikal gazetesindeki isimsiz (?) makale (Eleştirmenlik şef garsonluk mu oldu?) ve e-skop'da Ali Artun'un Eleştiriden İstifa başlıklı hem lezzetli hem de besleyici yazısı dışında -ki e-skop zaten sanata dair bir yayın olduğu için sayılmaz gibime geliyor- değinilmedi. Yani yerli "büyük" basın bu kadar güncel bir tartışmaya bile katıl(a)mazken, sanat eserleri bu sayfalarda ancak dudak uçuklatan fiyatlara satıldıklarında yer bulabiliyorken böylesi bir "Kötü insanlar iyi sanat yapabilir mi?" tartışmasını onlardan izleyemeyeceğiz gibi görünüyor.
No comments:
Post a Comment